کوهها یکی از مهمترین بخشهای اکوسیستمهای طبیعی هستند. برخی از کوهها بهحدی زیبا هستند که به شهرتی جهانی رسیدهاند.و کشور ما کوه بسیاری دارد که صعود کرده ان خالی از لطف نیست همچنین رشته کوه های زاگرس و البرز بسیاری از قله های در خود جایی داده اند. کوهنوردی فعالیتی بسیار هیجان انگیز و پر چالش می باشد.مناسب ترین زمان برای کوهنوردی فصل بهار می باشد که طبیعت به اوج زیبایی خود می رسید و کوه ها نیز در این فصل چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کنند. با مجله ماکالو همراه باشید تا چند عدد از این کوه ها را به شما دوستان عزیز معرفی کنیم:
کوه سبلان:
سبلان یا به ترکی آذربایجانی «ساوالان» با ارتفاع ۴۸۱۱ متر پس از قله دماوند و علم کوه، سومین قله بلند ایران به شمار میرود. آبگرمهای طبیعی دامنه کوه، طبیعت زیبا و منحصربهفرد و وجود یخچالها این کوه را منحصر فرد کرده است.سبلان در مجموع ۳ قله مشهور دارد. بزرگترین قله به سلطان شهره است. دو قلهی دیگر نیز هرم و کسری نامیده میشوند. سبلان کوهی آتشفشانی و غیرفعال است که از دره قرهسو در شمال غرب اردبیل شروع شده و در سمت شرقی غربی تا کوه قوشاداغ امتداد دارد. مخروط آتشفشانی چینهای سبلان را گدازههای سطحی به وسعت ۱۲۰۰ کیلومتر مربع اشغال کرده است. نکته جذاب در مورد این کوه وجود یک دریاچه در بالای قلهی آن است که دیدن ان خالی از لطف نیست و بسیار چشم نواز می باشد.کوه سبلان در استان اردبیل، ۳۵ کیلومتری شهر اردبیل، ۲۵ کیلومتری شهرستان مشگین شهر قرار دارد.
رشته کوه سهند:
کوه سهند با ارتفاع ۳۷۰۷ متر، یکی از بلندترین کوههای آذربایجان و یکی از مهمترین کوههای آتشفشانی خاموش ایران به شمار میرود و از جاذبه های گردشگری تبریز محسوب میشود. دامنههای سهند در فصول گرمتر پوشیده از ریحان و لاله واژگون است و بهدلیل انبوهی گیاهان، چمنزارها، گلزارها و مراتع، به عروس کوههای ایران شهرت دارد. قلههای جام، سهند، سلطان، دمیرلی، آغ داغ، موتال داغی، شیر داغی، حرم داغی، گیرو داغی، آتاشان، درویش و کمال از مهمترین قلل رشته کوه سهند محسوب میشوند. در تنگههای کوهستانی این رشته کوه رودخانههای پر آبی به سوی دو آبگیر عمده آذربایجان یعنی دریاچه ارومیه و دره قزلاوزن جریان دارند.
کوه بینالود:
کوه بینالود در شمال شرقی ایران قرار گرفته است و ارتفاعی برابر با ۳۱۵۰ متر دارد. این رشتهکوه زیبا درواقع دنباله رشتهکوه البرز است و از جاهای دیدنی نیشابور در شمال این شهر به شمار میرود. این رشتهکوه دارای قلههای متعدد است. از بلندترین این قلهها میتوان به قله بینالود (ارتفاع: حدود ۳۲۱۱ )، شیرباد (حدود ۳۲۰۰ متر)، زرگران (حدود ۳۱۰۰ متر) اشاره نمود که هر سه در حوزه تقسیمات سیاسی شهرستان نیشابور قرار دارند. این کوه زیبا دشتهای نیشابور و مشهد را از هم جدا میکند. کلمه بینالود، معنایی بیربط به محل قرارگیری این کوه ندارد، بینالود یعنی کوهی که دو دشت را از هم جدا میکند، در زبان محلی از این کوه بانام بینالوت و یا بنلی هم یاد میشود.
اشترانکوه:
اُشْتُرانْکوه مشهور به آلپ ایران، بلندترین نقطه استان لرستان است رشتهکوهی در شرق استان لرستان واقع در جنوب شرقی دورود تا شمال غربی الیگیودرز و یکی از بلندترین رشتهکوههای زاگرس است. بلندترین قله این رشتهکوه به نام سن یران به ارتفاع ۴۱۵۰ متر است و یکی از 1515 قله بسیار برجسته جهان بهشمار میرود. این رشتهکوه سرچشمه یکی از سرشاخههای اصلی رود ذر به نام ماربره است که در دوره کوهزایی آلپی جدید ایجاد شدهاست. این کوه از جمله کوههای جوان میباشد که در حدود ۳۰ میلیون سال پیش ایجاد شدهاست.
قله تفتان:
کوه تفتان در استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته است و بلندترین قله آن در حدود ۴,۰۴۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. نزدیکترین شهر به کوه تفتان، خاش است و در حدود ۱۰۰ کیلومتر تا آن فاصله دارد.کوه تفتان با وجود ارتفاعی که دارد، بهدلیل قرار گرفتن در منطقهای با اقلیم گرم و خشک، در دورههای کوتاهی از سال پوشیده از برف و یخ میشود.قلههای کوه تفتان در گسترهای به طول ۱۲ کیلومتر پراکنده هستند. این کوه چهار قله با سه دهانه آتشفشانی دارد. قله آتشفشانی و معروف کوه تفتان قله «چهل تن» نام دارد و ارتفاع آن به حدود ۴,۰۴۰ متر از سطح دریا میرسد. قله «چهل تن» را با نام کوه «زیارت» نیز میشناسند. دو قله دیگر در شمال شرقی و غرب به ترتیب «صبح کوه» و «نر کوه» نامیده میشود.در نزدیکی قلههای کوه تفتان سه دریاچه نیز وجود دارد که با نام «دریاسر» معروف است. دریاچههای بخش شمالی کوه عمق کمتری دارند و آب آنها شیرین و دریاچه دیگر عمیق با آب شور است. چشمههای گوگرد و آب شیرین نیز در اطراف کوه و قلههای آتشفشانی قرار گرفتهاند.
کوه دنا:
رشته کوه دنا را میتوانیم بهعنوان بزرگترین و بلندترین چینخوردگی رشتهکوه بزرگ زاگرس بشناسیم. رشتهکوه دنا بین استانهای کهگیلویه و بویر احمد و اصفهان قرار دارد. و دارای خط الراسی به طول تقریبی ۹۰ کیلومتر است. نام این کوه برگرفته از شهری باستانی دهنار (ده انار) در دامنه غربی جنوبی کوه میباشد که آثار ویرانههای ان در نزدیکی روستاهای خونگاه و دشت رز شهرستان دنا مشهود است. نام این کوه ابتدا کوه ده نار بوده و سپس به دینار و دنا تغییر یافتهاست. ترتیب تغییر نام این کوه در اثر زمان بدین صورت است (دهنار- دینار- دینا- دنا). کوه دنا، بام زاگرس با ارتفاع ۴ هزار و ۴۵۹ متر در استان کهگلیویه و بویراحمد واقع شدهاست و یکی از ۱۵۱۵ قله بسیار برجسته جهان بهشمار میرود.رشتهکوه دنا ۵۲ قله بالای ۴۰۰۰ متر دارد و بیشترین مجموعه قلههای بالاتر از ۴۰۰۰ متر در ایران به این رشتهکوه تعلق دارد.
بر خلاف تصور رایج، دنا یک قله نیست؛ بلکه رشته کوهی در زاگرس است که از شمال غربی تا جنوب شرقی کشیده شدهاست و در مرز سه استان اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد و نیز چهال محال و بختیاری قرارداشته و به سه رشته اصلی و یک رشته فرعی عمودی توسط سه گردنه بیژن، مورگل غربی و پوتک تقسیم میگردد.
دنا از ۲۰ کیلومتری شرق یاسوج آغاز شده و تا ۷۰ کیلومتری شمال غرب در استان اصفهان ادامه مییابد. این کوه از شمال غرب (روستای کتا) آغاز و به سمت جنوب شرق (منطقه کاکان) امتداد یافتهاست که حدود ۹۰ کیلومتر طول و ۱۵ کیلومتر پهنای متوسط است. بلندترین قلهٔ رشتهکوه دنا، قله بیژن3 (قاشمستان)، ۴۴۵۹ متر ارتفاع دارد و در ۳۵ کیلومتری شمال غربی یاسوج قرار دارد. شهر سی سخت مرکز شهرستان دنا در دامن این کوه جای گرفتهاست. با توجه به طول زیاد و ارتفاعات گوناگون، بارش سالانه در این کوه از ۶۰۰ تا ۱۸۰۰ میلیمتر متغیراست و رودهای زیادی از آن سرچشمه میگیرند که در میانشان میتوان از یشار ، خرسان ، ریگان ، ماربر، مهریان ، کوه گل ،دیاشم، سریز_ تیزاب و دژکرد نام برد.
شیرکوه:
شیرکوه یکی از مکان های دیدنی یزد به شمار میرود، در جنوب شهرستان یزد، در نزدیکی قریه ده قرار دارد و یکی از ۱۵۱۵ قله بسیار برجسته جهان محسوب میشود. ارتفاع این کوه برابر با ۴۰۷۵ متر است و یکروزه میتوان به قله آن صعود کرد. برای صعود مسیرهای متعددی وجود دارند که از جمله آنها میتوان به دره سوسن، بیدکبکان، لایخچال و آبریز اشاره کرد. همچنین بر فراز شیرکوه، چشمههای آب گوارایی جای گرفتهاند. ارتفاعات شیرکوه در جنوب شهر یزد در مرکز ایران واقع شدهاست. قلهٔ شیرکوه یکی از 1515 قلۀ بسیار برجسته جهان بهشمار میرود.قله شیر کوه از شهر یزد به وضوح قابل مشاهده است و اصلی ترین مسیر صعود به آن از طریق روستای ده بالا در ۲۰ کیلومتری تفت می باشد. این قله در فصل زمستان سرد و پوشیده از برف است.
این رشتهکوه سه بخش در شهرستان تفت یزد را به وجود آورده که عبارت اند از:
پیشکوه (نصرآباد و روستای حاجی زینل و حومه)
میانکوه (ده بالا و طزرجان و منشاد و بنادک سادات و گل افشان …)
پشتکوه (نیر و گاریزات)